Cenne znaleziska odkryte przez kaliskich archeologów w dorzeczu Prosny

Z inicjatywy pracowników i współpracowników Kaliskiego Stanowiska Archeologicznego Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk rozpoczęto wiosną realizację projektu badań terenowych stanowisk archeologicznych położonych w dorzeczu Prosny. Na działania te uzyskano odpowiednie zgody od właścicieli badanych terenów, a także zezwolenia na prowadzenie prac terenowych od urzędu konserwatorskiego.

- Zainicjowane obecnie prace to kontynuacja działań podjętych już w latach 50. ubiegłego wieku przez Aleksandra Gardawskiego i Krzysztofa Dąbrowskiego, pierwszego kierownika Stacji Archeologicznej Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN. Na podstawie wyników prac powierzchniowych i wykopaliskowych na terenie Kalisza i regionu Krzysztof Dąbrowski wydzielił kaliskie skupisko osadnicze funkcjonujące w okresie wpływów rzymskich oraz we wczesnym średniowieczu. Opracowaniu materiałów z okresu rzymskiego poświęcona była rozprawa doktorska kolejnego kierownika kaliskiej placówki IAE PAN, Tadeusza Baranowskiego. Zgrupowanie osad wokół Kalisza z okresu wpływów rzymskich ze względu na ich wielkość i charakter odkrywanych tam zabytków, często importów z terenu Cesarstwa Rzymskiego, można wiązać z ptolemeuszową Kalisią - wyjaśnia archeolog dr Adam Kędzierski z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN.

Obecnie rozpoczęte prace powierzchniowe mają za zadanie określić stan zachowania i stopień zniszczenia wybranych stanowisk w dorzeczu Prosny. Są one zagrożone przez intensywne prace rolne, z zastosowaniem głębokiej orki, przez powszechne stosowanie środków chemicznych, przez postępującą zabudowę, a także przez działalność nielegalnych poszukiwaczy skarbów. Od ostatniego tego typu projektu powierzchniowych badań weryfikacyjnych, prowadzonego w oparciu o grant MKIDN minęło 10 lat. Projekt ten realizowany był w latach 2013-2014 przez archeologów z Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej oraz z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN , we współpracy z badaczami z Państwowego Muzeum Archeologicznego, Zamku Królewskiego w Warszawie oraz Muzeum Narodowego w Warszawie.

- Prace terenowe rozpoczęte wiosną tego roku pozwoliły zweryfikować zasięg badanych stanowisk, datowanych od epoki brązu po średniowiecze. W ich wyniku, poza fragmentami naczyń glinianych, odkryto inne interesujące zabytki, między innymi monety celtyckie "typu kaliskiego", denary rzymskie, zapinki brązowe, szklane koraliki z okresu wpływów rzymskich. Odnaleziono również zabytki z okresu wczesnego średniowiecza, ceramikę a także monety - fragment dirhema, krzyżówki z końca XI wieku oraz denar Władysława Wygnańca. Ten ostatni jest drugim znaleziskiem monet tego władcy z regionu kaliskiego. Pierwszą monetą najstarszego z synów Bolesława Krzywoustego był denar z osady Kalisz-Wydarte - mówi dr Adam Kędzierski.

Badania, oprócz dra Adama Kędzierskiego, prowadzi Dariusz Wyczółkowski - również ze strony Instytutu Archeologii i Etnologii PAN - oraz Leszek Ziąbka. W pracach terenowych biorą aktywny udział wolontariusze ze Stowarzyszenia Poszukiwaczy Śladów Historii – Denar Kalisz, współpracujący z archeologami z IAE PAN przy badaniu wczesnośredniowiecznej osady w Słuszkowie.